Cộng đồng doanh nhân
Vị trí quyết định ngân sách thuê mặt bằng: Giá thuê mặt bằng phụ thuộc vào vị trí địa lý, khu dân cư hay khu thương mại, và diện tích sử dụng. Tại các khu trung tâm, mức giá có thể gấp 2–3 lần so với vùng ven, ảnh hưởng lớn đến tổng chi phí mở cửa hàng tiện lợi.
Chi phí cải tạo ban đầu thường bị đánh giá thấp: Nhiều chủ đầu tư thường bỏ qua khoản chi này hoặc đánh giá thấp mức độ cần thiết. Thực tế, chi phí cải tạo có thể chiếm từ 10–15% tổng vốn đầu tư ban đầu, đặc biệt nếu mặt bằng cần sửa chữa điện, nước, trần sàn, ánh sáng hoặc phân khu theo mô hình chuẩn.
Thiết kế ảnh hưởng đến trải nghiệm và doanh thu: Một không gian tối ưu cần đảm bảo tính trực quan, dễ tìm kiếm hàng hóa, đồng thời tạo sự thuận tiện cho khách. Chi phí thiết kế chuyên nghiệp dao động từ vài triệu đến vài chục triệu tùy quy mô và phong cách.
Nội thất và bảng hiệu là khoản chi lớn nhưng xứng đáng: Các hạng mục như kệ hàng, tủ mát, quầy thu ngân, bảng hiệu ngoài trời có thể ngốn 20–30% tổng vốn đầu tư. Sự đầu tư đúng mức vào nhận diện thương hiệu sẽ giúp cửa hàng chuyên nghiệp và thu hút hơn, đặc biệt trong giai đoạn đầu cần tạo ấn tượng.
Cơ cấu hàng nhập cần được tính toán chiến lược: Nhập hàng ban đầu không chỉ là lấp đầy kệ mà còn phải phù hợp với nhu cầu thực tế tại khu vực kinh doanh. Việc chọn sai danh mục hàng có thể gây tồn kho lớn, chiếm dụng vốn lưu động.
Tỷ lệ vốn hàng hóa nên chiếm từ 30–50% tổng đầu tư: Với mô hình cửa hàng tiện lợi, hàng hóa thường là thực phẩm, đồ uống, đồ dùng cá nhân – các mặt hàng tiêu dùng nhanh. Nếu chưa có kinh nghiệm, chủ đầu tư nên nhập theo hình thức ký gửi hoặc dùng dữ liệu thị trường để lập danh mục hàng tối ưu.
Chi phí nhân sự không chỉ là lương: Bên cạnh lương cơ bản, cần tính thêm các khoản bảo hiểm, phụ cấp ca đêm, chi phí tuyển dụng và đồng phục. Ngoài ra, nếu vận hành theo mô hình có nhiều ca, số nhân viên cần thiết có thể gấp đôi dự tính ban đầu.
Đào tạo là bước then chốt để vận hành trơn tru: Việc huấn luyện về quy trình bán hàng, xử lý tình huống, kỹ năng giao tiếp và sử dụng phần mềm quản lý là khoản đầu tư không thể bỏ qua. Nếu không có quy trình chuẩn, cửa hàng sẽ dễ mất khách do vận hành thiếu chuyên nghiệp.
Pháp lý là nền tảng cho hoạt động hợp lệ: Cửa hàng tiện lợi cần đăng ký kinh doanh hộ cá thể hoặc công ty, có mã ngành phù hợp, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm (nếu bán thực phẩm), và các giấy phép PCCC nếu diện tích lớn.
Chi phí pháp lý dao động tùy mô hình và địa phương: Tổng chi phí dao động từ 3 đến 15 triệu đồng, phụ thuộc vào việc tự làm hay thuê dịch vụ. Nếu không chuẩn bị kỹ, quá trình này có thể kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ khai trương và gây phát sinh chi phí không cần thiết.
Marketing giai đoạn đầu quyết định lượng khách ban đầu: Trong những tuần đầu, việc tạo nhận diện và thu hút khách là yếu tố sống còn. Các hoạt động như phát tờ rơi, quảng cáo online, tặng quà mở hàng đều cần được dự toán ngân sách cụ thể.
Ngân sách marketing không nên dưới 5% tổng đầu tư: Đầu tư quá ít vào marketing sẽ khiến cửa hàng khó có khách ngay từ đầu, trong khi đổ tiền không chiến lược lại gây lãng phí. Cách hiệu quả là phối hợp giữa quảng bá trực tiếp tại địa phương và truyền thông online, tận dụng các hội nhóm khu vực hoặc KOLs địa phương.
Chi phí thấp nhưng cần quản lý chặt chẽ: Mô hình này phù hợp với những nhà đầu tư có vốn hạn chế, thường dao động từ 150–300 triệu đồng tùy mặt bằng và quy mô hàng hóa. Do không phụ thuộc vào thương hiệu lớn, chi phí thương hiệu bằng 0 nhưng đòi hỏi khả năng tự vận hành hiệu quả.
Tự chủ nhưng rủi ro cao về nhận diện và khách hàng: Không có sự hỗ trợ từ thương hiệu, chủ cửa hàng phải tự xây dựng uy tín, kênh marketing và trải nghiệm khách hàng. Điều này dẫn đến áp lực cạnh tranh lớn với các hệ thống có thương hiệu mạnh trên thị trường.
Chi phí đầu tư cao hơn, nhưng vận hành có sẵn quy trình: Khi lựa chọn mô hình này, vốn đầu tư ban đầu thường từ 500 triệu đến hơn 1 tỷ đồng, bao gồm phí nhượng quyền, thiết bị chuẩn hóa, marketing và hàng hóa ban đầu. Ngược lại, chủ đầu tư được hỗ trợ toàn diện từ hệ thống, từ set-up đến đào tạo.
Lợi thế thương hiệu và lưu lượng khách ổn định: Với một tên tuổi quen thuộc như Circle K, VinMart , 7-Eleven,… cửa hàng dễ thu hút khách hàng nhờ uy tín đã được khẳng định. Tuy nhiên, lãi ròng thực tế có thể bị hạn chế do phải chia sẻ lợi nhuận hoặc tuân thủ các quy định chặt chẽ từ thương hiệu mẹ.
Cần vốn lớn và bộ máy quản lý chuyên nghiệp: Dự án dạng này đòi hỏi vốn đầu tư từ 1 đến vài tỷ đồng tùy vào số lượng cửa hàng, diện tích mặt bằng và công nghệ vận hành. Ngoài chi phí mở cửa hàng tiện lợi cơ bản, còn cần hệ thống kho vận, phần mềm quản lý, nhân sự cấp quản lý.
Tối ưu được nguồn hàng và mô hình mở rộng: Điểm mạnh là khả năng đàm phán giá nhập, tạo thương hiệu riêng và mở rộng quy mô nhanh chóng. Tuy nhiên, rủi ro về quản lý chuỗi, giám sát vận hành và dòng tiền đòi hỏi kinh nghiệm kinh doanh bài bản.
Tỷ lệ đầu tư–lợi nhuận khác biệt rõ rệt: Với cửa hàng nhỏ độc lập, vốn thấp nhưng lợi nhuận phụ thuộc nhiều vào kỹ năng vận hành và khả năng thu hút khách địa phương. Mô hình nhượng quyền có doanh thu ổn định hơn nhưng tỷ suất lợi nhuận bị chia sẻ. Ngược lại, chuỗi bán lẻ có thể mang lại biên lợi nhuận cao nhờ quy mô, nhưng vốn đầu tư và rủi ro cũng lớn tương ứng.
Lựa chọn mô hình phù hợp với năng lực và nguồn lực: Không có mô hình nào tối ưu tuyệt đối. Nếu bạn có nguồn vốn lớn và kinh nghiệm quản lý, chuỗi bán lẻ là lựa chọn bền vững. Với người mới khởi nghiệp, mô hình nhỏ hoặc nhượng quyền có thể là giải pháp khởi đầu an toàn hơn, dù lợi nhuận không quá nổi bật trong ngắn hạn.
Bảng kê giúp dự báo dòng tiền chính xác ngay từ đầu: Một bảng kê chi tiết bao gồm các hạng mục từ lớn đến nhỏ – như mặt bằng, thiết bị, hàng hóa, pháp lý, nhân sự – sẽ giúp chủ đầu tư ước lượng đúng số vốn cần thiết, tránh phát sinh ngoài dự tính.
Kiểm soát ngân sách không dừng ở khâu lập kế hoạch: Sau khi lên bảng kê, việc đối chiếu chi phí thực tế so với dự toán cần được thực hiện định kỳ. Việc này giúp kịp thời điều chỉnh khi có hạng mục vượt ngân sách, đồng thời giữ cho dòng tiền đầu tư luôn trong vùng an toàn.
Vị trí không nhất thiết phải đắt, mà phải phù hợp: Thay vì chọn mặt bằng đắt đỏ ở trục chính, hãy ưu tiên vị trí gần khu dân cư đông đúc, trường học hoặc nhà máy – nơi có lượng người qua lại ổn định nhưng giá thuê vừa phải.
Xem xét chi phí cải tạo trước khi ký hợp đồng: Một số mặt bằng rẻ có thể cần cải tạo nhiều, khiến tổng chi phí tăng cao. Do đó, nên đánh giá tổng chi phí đầu tư bao gồm cả chi phí cải tạo, trang trí khi ra quyết định thuê, thay vì chỉ nhìn vào giá thuê hàng tháng.
Tập trung vào danh mục sản phẩm thiết yếu và có vòng quay cao: Nên ưu tiên nhập các mặt hàng tiêu dùng nhanh như nước giải khát, mì gói, snack, giấy vệ sinh – đây là nhóm hàng bán chạy và ít rủi ro tồn kho.
Tận dụng chương trình hỗ trợ từ nhà cung cấp: Nhiều nhà phân phối sẵn sàng cung cấp hàng ký gửi, chiết khấu cao hoặc hỗ trợ trưng bày khi bạn mới khai trương. Việc tận dụng chính sách hỗ trợ sẽ giúp giảm số vốn hàng hóa ban đầu nhưng vẫn đảm bảo độ phủ hàng trong cửa hàng.
Thiết kế tối giản nhưng hiệu quả về công năng: Không cần đầu tư vào các chi tiết trang trí cầu kỳ, hãy tập trung vào không gian thoáng, ánh sáng hợp lý và cách bố trí hàng hóa khoa học. Điều này giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo trải nghiệm mua sắm tốt.
Tái sử dụng hoặc mua nội thất cũ chất lượng cao: Với các thiết bị như kệ, tủ mát, bàn thu ngân – nếu chọn đúng nhà cung cấp thanh lý uy tín, bạn có thể tiết kiệm từ 20–40% chi phí so với hàng mới mà vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền.
Tự động hóa và quản lý phần mềm là chìa khóa tiết kiệm lâu dài: Sử dụng phần mềm bán hàng giúp theo dõi tồn kho, doanh thu và luân chuyển hàng hóa chính xác – từ đó hạn chế thất thoát và tối ưu lượng hàng nhập.
Linh hoạt nhân sự và tối ưu ca làm việc: Giai đoạn đầu có thể chưa cần tuyển đủ nhân sự toàn thời gian. Thay vào đó, kết hợp ca part-time vào giờ cao điểm, hoặc tự vận hành trong thời gian thấp điểm sẽ giúp giảm chi phí lương đáng kể.
Dự toán đúng ngay từ đầu là yếu tố quyết định đến hiệu quả vận hành. Khi bạn nắm rõ từng hạng mục chi phí, việc kiểm soát ngân sách và tối ưu lợi nhuận sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
