Cộng đồng doanh nhân
Trước khi bắt đầu, bạn cần làm rõ mình muốn xây dựng mô hình nào: cửa hàng tiện ích nhỏ lẻ, chuỗi mini mart tự phát hay nhượng quyền thương hiệu. Mỗi mô hình có mức vốn, chiến lược và cách vận hành khác nhau. Ý tưởng kinh doanh phải phù hợp với tệp khách hàng mục tiêu tại khu vực dự định mở cửa hàng.
Vị trí quyết định phần lớn khả năng hút khách. Hãy khảo sát kỹ lưu lượng người qua lại, hành vi mua sắm và mức độ cạnh tranh xung quanh. Các khu dân cư đông người, gần khu công nghiệp, trường học hoặc chợ thường là lựa chọn tối ưu nếu bạn chưa có nhiều vốn.
Đăng ký hộ kinh doanh cá thể hoặc doanh nghiệp là bước bắt buộc. Bạn cần giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, mã số thuế, giấy phép an toàn thực phẩm (nếu bán thực phẩm), và thông báo môi trường. Làm đúng từ đầu giúp bạn tránh rủi ro khi kiểm tra hành chính.
Chi phí không chỉ gồm tiền thuê mặt bằng mà còn cả thiết bị, hàng hóa, phần mềm, nhân sự và chi phí dự phòng. Việc chia nhỏ từng khoản, kiểm soát sát sao và không “ôm đồm” ban đầu sẽ giúp bạn mở cửa hàng tiện lợi tiết kiệm mà vẫn hiệu quả.
Không cần quá cầu kỳ, nhưng không gian phải khoa học, dễ nhìn và thuận tiện cho khách hàng di chuyển. Đầu tư vào kệ trưng bày, ánh sáng và biển hiệu rõ ràng sẽ giúp cửa hàng trông chuyên nghiệp hơn, tạo ấn tượng tốt ngay từ lần ghé đầu tiên.
Muốn tiết kiệm, bạn nên chọn mặt bằng vừa phải, trang bị cơ bản nhưng đủ dùng, nhập hàng theo dạng “xoay vòng nhanh” để tránh tồn kho. Ưu tiên tận dụng nhân sự trong gia đình hoặc vận hành một mình thời gian đầu để giảm chi phí lương.
Rất nhiều người nhập quá nhiều hàng, chọn mặt bằng sai hoặc không lập kế hoạch tài chính cụ thể. Ngoài ra, bỏ qua bước phân tích hành vi khách hàng địa phương cũng khiến nhiều cửa hàng “vắng như chùa bà đanh” dù sản phẩm không tệ.
Khu dân cư có ưu thế về lưu lượng khách ổn định và sức mua cao hơn, tuy nhiên chi phí mặt bằng cũng lớn. Trong khi đó, khu vực nông thôn tiềm năng nhưng cần khảo sát kỹ về nhu cầu thực tế và thói quen tiêu dùng để tránh “lạc tông”.
Vị trí gần chợ hoặc siêu thị là “con dao hai lưỡi”. Dễ hút người nhưng áp lực cạnh tranh lớn. Nếu bạn chọn đúng thời điểm, định vị sản phẩm rõ ràng (ví dụ bán hàng tiêu dùng nhanh, tiện lợi hơn siêu thị), đây vẫn là vị trí đáng cân nhắc.
Bạn cần ít nhất một quy trình bán hàng đơn giản, cách tính tiền rõ ràng, bảng giá minh bạch và kế hoạch nhập hàng định kỳ. Đào tạo người thân hoặc nhân viên cơ bản về phục vụ khách hàng và xử lý tình huống là bước không thể thiếu nếu muốn ổn định từ ngày khai trương.
Nguồn hàng ổn định là nền tảng để cửa hàng vận hành liên tục, không bị đứt gãy chuỗi cung ứng. Ưu tiên làm việc với nhà phân phối chính hãng hoặc các chợ đầu mối lớn, nơi có khả năng cung cấp đều đặn, đúng hạn và đảm bảo chất lượng. Đồng thời, bạn cần mở rộng danh mục từ thực phẩm, đồ gia dụng đến đồ dùng cá nhân để phục vụ đa dạng nhu cầu khách hàng.
Để tối ưu chi phí, bạn nên nhập hàng trực tiếp từ các đại lý cấp 1 hoặc nhà phân phối vùng, tránh qua trung gian. Ngoài ra, các chợ đầu mối như Bình Điền, Tân Bình (TP.HCM) hay Long Biên (Hà Nội) cũng là nơi mua được hàng rẻ với số lượng lớn. Đừng bỏ qua các chương trình khuyến mãi từ nhà cung cấp – đây là cơ hội tốt để tăng lợi nhuận mà vẫn giữ giá cạnh tranh.
Một cửa hàng tiện lợi nhỏ nên ưu tiên các mặt hàng tiêu dùng nhanh như mì gói, sữa, nước đóng chai, bánh kẹo, giấy vệ sinh, nước rửa chén, khẩu trang… Kèm theo đó là một vài mặt hàng độc đáo theo mùa hoặc đặc trưng địa phương để tạo điểm nhấn. Danh mục không cần nhiều nhưng phải “đúng cái khách cần” và xoay vòng nhanh.
Dù quy mô nhỏ, nhưng việc ghi chép thủ công sẽ nhanh chóng trở thành gánh nặng khi hàng hóa tăng lên. Phần mềm quản lý giúp bạn kiểm soát số lượng tồn kho, hạn dùng, doanh thu từng mặt hàng và tự động nhắc nhập hàng khi cần. Sử dụng công cụ phù hợp còn giúp giảm thất thoát và tiết kiệm thời gian kiểm kê đáng kể.
Vòng quay hàng chậm là nguyên nhân chính khiến vốn bị “giam chết”. Hãy theo dõi sản phẩm nào bán chậm để điều chỉnh giá, khuyến mãi hoặc thay thế. Đồng thời, đẩy mạnh nhóm hàng bán chạy bằng cách trưng bày bắt mắt, ưu tiên vị trí dễ thấy, tạo combo khuyến mãi để tăng giá trị đơn hàng.
Một quy trình bán hàng rõ ràng giúp khách hàng cảm thấy tin tưởng và muốn quay lại. Từ lúc chào hỏi, thanh toán đến cảm ơn đều phải nhất quán, dù bạn bán một chai nước hay một giỏ hàng đầy. Đào tạo nhân viên nắm rõ sản phẩm, biết xử lý tình huống đơn giản sẽ giúp cửa hàng giữ được hình ảnh chuyên nghiệp ngay cả khi không có chủ ở đó.
Biên lợi nhuận của cửa hàng tiện lợi không cao như quán ăn hay thời trang, nhưng ổn định. Nếu chọn đúng mô hình, kiểm soát chi phí tốt và xoay vòng hàng nhanh, bạn hoàn toàn có thể đạt lợi nhuận từ 10–20% doanh thu. Điểm mấu chốt là duy trì lượng khách đều và tăng giá trị mỗi đơn mua thông qua combo hoặc hàng gia tăng.
Phần mềm quản lý hiện đại không chỉ hỗ trợ bán hàng mà còn giúp bạn theo dõi toàn bộ thu – chi, lãi gộp, chi phí cố định và biến động theo thời gian. Từ đó, bạn dễ dàng xác định mặt hàng nào nên giữ, mặt hàng nào nên loại bỏ. Một vài phần mềm phổ biến như KiotViet, Sapo, hoặc iPOS đều có bản dùng thử phù hợp cho người mới.
Đừng nghĩ marketing chỉ dành cho thương hiệu lớn. Bạn có thể bắt đầu bằng cách phát tờ rơi quanh khu vực, khuyến mãi nhân dịp khai trương hoặc tặng quà cho đơn hàng đầu tiên. Sau đó duy trì tần suất khuyến mãi theo tháng và tạo trang Facebook/Google Map để khách dễ tìm. Việc tiếp cận online – offline kết hợp sẽ giúp tăng tệp khách nhanh hơn.
Khách quay lại là yếu tố sống còn. Hãy nhớ tên khách quen, hỏi thăm vài câu đơn giản, tặng quà nhỏ dịp lễ – những điều tưởng nhỏ lại rất có giá trị. Về lâu dài, bạn có thể tạo logo, đồng phục, túi đựng hàng riêng để tăng nhận diện và tạo cảm giác chuyên nghiệp hơn với khách hàng quanh khu vực.
Một cửa hàng tiện lợi vận hành tốt không chỉ nằm ở sản phẩm, mà còn ở quy trình, tư duy quản trị và cách bạn kết nối với khách hàng. Làm đúng ngay từ đầu là chìa khóa để tăng trưởng ổn định và mở rộng sau này.
